• Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих
2023 он 5 сарын 6
Монгол туургатны цахим сайт
deed
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • Бүгд
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Монгол хэл бичгийн шалгалт маргааш 10:00 цагт эхэлнэ

    Л.Ганбат: 4856 шалгуулагч монгол хэл бичгийн шалгалтын босго оноондоо хүрээгүй

    Өвөрхангайн Бат-Өлзий сумын зарим газарт 60-70 см зузаан цас оржээ

    Өвөрхангайн Бат-Өлзий сумын зарим газарт 60-70 см зузаан цас оржээ

    Нөөцийн мах борлуулах цэгүүд

    Амралтын өдрүүдэд нөөцийн мах худалдах байршлууд

    Б.Ууганбаяр: Өдөрт нэг ажил амжуул, жилд 365 ажил хийгдэнэ

    Б.Ууганбаяр: Өдөрт нэг ажил амжуул, жилд 365 ажил хийгдэнэ

    Дорнод аймгийн дөрвөн суманд малын гоц халдварт өвчин гарчээ

    Дорнод аймгийн дөрвөн суманд малын гоц халдварт өвчин гарчээ

    М.Баяраа: Ус дамжуулах хоолой нь чанаргүйгээс Яармагийн 20-иод хотхоны ус зэвтэй гарч байна

    М.Баяраа: Ус дамжуулах хоолой нь чанаргүйгээс Яармагийн 20-иод хотхоны ус зэвтэй гарч байна

    Д.Мөнх-Эрдэнэ: Драмын театрын урд талын зогсоолыг татан буулгах шийдвэр гарсан

    Д.Мөнх-Эрдэнэ: Драмын театрын урд талын зогсоолыг татан буулгах шийдвэр гарсан

    Наадмын төрийн хүндэтгэлийн концертын найруулагчаар Б.Анарыг, зөвлөхөөр Ардын багш С.Дулам ажиллана

    Наадмын төрийн хүндэтгэлийн концертын найруулагчаар Б.Анарыг, зөвлөхөөр Ардын багш С.Дулам ажиллана

    Стивен Кинг: Би төлөвлөсөн эмх цэгцтэй амьдралаас хол хүн

    Стивен Кинг: Би төлөвлөсөн эмх цэгцтэй амьдралаас хол хүн

  • Улс төр
    УИХ-ын нэр бүхий гурван гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх санал прокурорын байгууллагад иржээ

    УИХ-аас удирдамж гаргаж, гишүүд ажлын долоо хоног тойрогтоо ажиллаж, ҮХНӨ-ийн талаар танилцуулна

    Д.Ганбат: Намайг танкчингаар нь дуудаад. Би тэгэхээр нь сумын төвд жижүүр хийж байгаад Ерөнхий сайд болно гэдэг бас л мундаг ш дээ гэж хэлмээр байгаа юм

    Д.Ганбат: Намайг танкчингаар нь дуудаад. Би тэгэхээр нь сумын төвд жижүүр хийж байгаад Ерөнхий сайд болно гэдэг бас л мундаг ш дээ гэж хэлмээр байгаа юм

    Л.Оюун-Эрдэнэ:  Ардчилсан нам зөвшөөрвөл ХҮН намтай хамт гурвуулаа санамж бичигт гарын үсэг зурахад бэлэн байна

    Л.Оюун-Эрдэнэ: Ардчилсан нам зөвшөөрвөл ХҮН намтай хамт гурвуулаа санамж бичигт гарын үсэг зурахад бэлэн байна

    Монгол болон Унгар улс геологи, хөдөө аж ахуй, агаарын тээвэр зэрэг салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ

    Монгол болон Унгар улс геологи, хөдөө аж ахуй, агаарын тээвэр зэрэг салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ

    Г.Занданшатар: Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн УИХ-ын дэргэд ажиллана

    Г.Занданшатар: Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн УИХ-ын дэргэд ажиллана

    Б.Пүрэвдорж: УИХ-ын гишүүдийн тоог 98-аас дээш нэмж болохгүй

    Б.Пүрэвдорж: УИХ-ын гишүүдийн тоог 98-аас дээш нэмж болохгүй

    Г.Мөнхцэцэг: Хүүхдээ зургаа эсвэл долоон настайгаас нь сургуульд оруулах уу гэдэг сонголтыг малчдад хэвээр үлдээж байгаа

    Г.Мөнхцэцэг: Хүүхдээ зургаа эсвэл долоон настайгаас нь сургуульд оруулах уу гэдэг сонголтыг малчдад хэвээр үлдээж байгаа

    Б.Энх-Амгалан: Монгол хүн бүр англи хэл сурах албатай юм уу

    Б.Энх-Амгалан: Монгол хүн бүр англи хэл сурах албатай юм уу

    Г.Дамдинням: Англи хэлийг яг хэддүгээр ангиас заахыг хуульд тусгах боломжгүй

    Г.Дамдинням: Англи хэлийг яг хэддүгээр ангиас заахыг хуульд тусгах боломжгүй

  • Эдийн засаг
    • Бүгд
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    С.Болд: Монгол Улсын эдийн засаг энэ онд 5.4, ирэх онд 6.1 хувиар өсөх төлөвтэй байна

    С.Болд: Монгол Улсын эдийн засаг энэ онд 5.4, ирэх онд 6.1 хувиар өсөх төлөвтэй байна

    “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрсээ цахимаар арилжиж, тонн тутмыг нь 182 ам.доллароор худалджээ

    “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрсээ цахимаар арилжиж, тонн тутмыг нь 182 ам.доллароор худалджээ

    Ятгах тусам нягтал!

    ​Монголбанк ирэх онд Хятадын Ардын банкинд 1.8 тэрбум долларын өр төлнө

    Ятгах тусам нягтал!

    Монголбанк: Нүүрсний экспорт эрчимжвэл 2022 онд эдийн засаг 3 хувиар тэлнэ

    Монголбанкнаас мэдэгдэл хийлээ

    Б.Лхагвасүрэн: Бодлогын хүүг 1 нэгжээр өсгөж 10 хувь болгох шийдвэр гаргалаа

    Монголбанк: 2022 онд IPO-ийн тоо эрс цөөрч, компаниудын хувьцааны үнэлгээ унаж байна

    Монголбанк: 2022 онд IPO-ийн тоо эрс цөөрч, компаниудын хувьцааны үнэлгээ унаж байна

    Д.Солонгоо: Хөгжлийн банкны нөхцөл байдал сайжрахгүй бол бондын эргэн төлөлтийг ЗГ хариуцах эрсдэл үүснэ

    Б.Солонгоо: Криптовалютын гүйлгээний 70 орчим хувь нь гэмт хэргийн холбогдолтой байж болзошгүй

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

  • Үндэстэн
    • Бүгд
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    Ч.Болд: Баруунд сурсан анхны 35 хүүхдээс гурав нь цаазлуулж, найм нь 3-25 жилийн ял эдэлж, тав нь сэжиг бүхий нас барсан байдаг

    Ч.Болд: Баруунд сурсан анхны 35 хүүхдээс гурав нь цаазлуулж, найм нь 3-25 жилийн ял эдэлж, тав нь сэжиг бүхий нас барсан байдаг

    Ринчений Индра: “Аав нь Монголоо гэсээр яваад ийм боллоо доо” гэж нэг хэлсэн

    Ринчений Индра: “Аав нь Монголоо гэсээр яваад ийм боллоо доо” гэж нэг хэлсэн

    “Чамайг одоо ирэх үгүйг чинь хэн мэддий…”

    “Чамайг одоо ирэх үгүйг чинь хэн мэддий…”

  • Дэлхий дахинд
    АНУ-ын Холбооны худалдааны комисс “Meta”-г дахин хууль зөрчсөн гэж үзэв

    АНУ-ын Холбооны худалдааны комисс “Meta”-г дахин хууль зөрчсөн гэж үзэв

    НҮБ-ын тогтоолын төсөлд Монгол Улс дэмжсэн санал өгчээ

    НҮБ-ын тогтоолын төсөлд Монгол Улс дэмжсэн санал өгчээ

    Ирэх таван жил дэлхий даяар ажлын байр 14 саяар багасна

    Ирэх таван жил дэлхий даяар ажлын байр 14 саяар багасна

    “Долоогийн бүлэг”-ийн сайд нар хиймэл оюун ухааны талаарх үйл ажиллагааны төлөвлөгөө баталжээ

    “Долоогийн бүлэг”-ийн сайд нар хиймэл оюун ухааны талаарх үйл ажиллагааны төлөвлөгөө баталжээ

    Эрдоган биеийн байдлын улмаас төлөвлөсөн ажлуудаа цуцалжээ

    Эрдоган биеийн байдлын улмаас төлөвлөсөн ажлуудаа цуцалжээ

    Илүү өндөр нөхөн олговор авахаар давж заалджээ

    Илүү өндөр нөхөн олговор авахаар давж заалджээ

    Шархадсан бие давхар украин эмэгтэйн зураг “World Press Photo”-гийн шилдэг бүтээлээр шалгарчээ

    Шархадсан бие давхар украин эмэгтэйн зураг “World Press Photo”-гийн шилдэг бүтээлээр шалгарчээ

    500 хоног гадаад ертөнцөөс тусгаарлагдсан эмэгтэй агуйн гүнээс гарч ирэв

    500 хоног гадаад ертөнцөөс тусгаарлагдсан эмэгтэй агуйн гүнээс гарч ирэв

    Франциск пап Монголд айлчлах анхны Ромын пап болно

    Франциск пап Монголд айлчлах анхны Ромын пап болно

  • Эрүүл мэнд
    Манай улс эх, нярай, тав хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдлийг бууруулж чадсан есөн орны нэг болжээ

    Манай улс эх, нярай, тав хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдлийг бууруулж чадсан есөн орны нэг болжээ

    Хорт хавдраас сэргийлэх энгийн аргууд…

    Хорт хавдраас сэргийлэх энгийн аргууд…

    Улаанбурхан, гахай хавдар, улаануудын эсрэг вакцин тариулсан эсэх нь тодорхойгүй 7-15 насны хүүхдийг нэг удаа дархлаажуулна

    Улаанбурхан, гахай хавдар, улаануудын эсрэг вакцин тариулсан эсэх нь тодорхойгүй 7-15 насны хүүхдийг нэг удаа дархлаажуулна

    Монголд анх удаа дээд мөчний ясны том хэмжээний хавдрын хиймэл үе суулгах мэс заслыг амжилттай хийлээ

    Монголд анх удаа дээд мөчний ясны том хэмжээний хавдрын хиймэл үе суулгах мэс заслыг амжилттай хийлээ

    “Амгалан” амаржих газарт ходоод, улаан хоолойн дурангийн оношилгоог хийж эхэллээ

    “Амгалан” амаржих газарт ходоод, улаан хоолойн дурангийн оношилгоог хийж эхэллээ

    Нийт нас баралтын зургаан хувийг тав хүртэлх хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл, үүний 84.7 хувийг нялхсын эндэгдэл эзэлж байна

    Нийт нас баралтын зургаан хувийг тав хүртэлх хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл, үүний 84.7 хувийг нялхсын эндэгдэл эзэлж байна

    Ааруулны шүүс таргалалтаас сэргийлж, цусан дахь сахарын хэмжээг тэнцвэржүүлдэг

    Ааруулны шүүс таргалалтаас сэргийлж, цусан дахь сахарын хэмжээг тэнцвэржүүлдэг

    Хүүхдийн аутизмын оношилгооны төлбөрийг Эрүүл Мэндийн Даатгалын Сангаас хариуцна

    Хүүхдийн аутизмын оношилгооны төлбөрийг Эрүүл Мэндийн Даатгалын Сангаас хариуцна

    УБТЗ-ын “Талын гэгээ” хөдөлгөөнт оношилгооны төв Замын-Үүд, Сайншанд, Чойрт ажиллаж, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлнэ

    УБТЗ-ын “Талын гэгээ” хөдөлгөөнт оношилгооны төв Замын-Үүд, Сайншанд, Чойрт ажиллаж, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлнэ

  • Шууд
  • Бусад
    • Бүгд
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Хоол хүнс хүний удамшил, генетикт хэрхэн нөлөөлдөг вэ?

    Хоол хүнс хүний удамшил, генетикт хэрхэн нөлөөлдөг вэ?

    21 дүгээр зууны сэтгэцийн өвчлөл: PC донтолт

    21 дүгээр зууны сэтгэцийн өвчлөл: PC донтолт

    Эрдэмтэд наадаг mRNA вакцины зөөврийн хэвлэгчийг зохион бүтээжээ

    Эрдэмтэд наадаг mRNA вакцины зөөврийн хэвлэгчийг зохион бүтээжээ

    Ном унших хурдаа хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ? /Пиль/

    Ном унших хурдаа хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ? /Пиль/

    Хийхэд хурдан бас амттай 10 салатны жор

    Хийхэд хурдан бас амттай 10 салатны жор

    Хүүхдийг ясны шөлөнд оруулах нь дараах ач тустай!

    Хүүхдийг ясны шөлөнд оруулах нь дараах ач тустай!

    Дотор махыг хүнсэнд хэрэглэж байхад үнэтэй авч байгаа биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн ямар ч хэрэггүй

    Дотор махыг хүнсэнд хэрэглэж байхад үнэтэй авч байгаа биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн ямар ч хэрэггүй

    Өөх алагласан өвчүү, годон сүүл, сүүлний өөх биед ямар ач тустай вэ?

    Өөх алагласан өвчүү, годон сүүл, сүүлний өөх биед ямар ач тустай вэ?

    П.Батчимэг: Төрийн ордонд эрдэнэт хүний амийг бүрэлгэснийг гишүүн Ч.Ундрам баталгаатай мэдэж ярьж сууна

    П.Батчимэг: Төрийн ордонд эрдэнэт хүний амийг бүрэлгэснийг гишүүн Ч.Ундрам баталгаатай мэдэж ярьж сууна

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
    • Бүгд
    • Аймаг
    • Байгаль орчин
    • Боловсрол
    • Нийслэл
    • Нийтлэл
    • Хууль, эрх зүй
    • Ярилцлага
    Монгол хэл бичгийн шалгалт маргааш 10:00 цагт эхэлнэ

    Л.Ганбат: 4856 шалгуулагч монгол хэл бичгийн шалгалтын босго оноондоо хүрээгүй

    Өвөрхангайн Бат-Өлзий сумын зарим газарт 60-70 см зузаан цас оржээ

    Өвөрхангайн Бат-Өлзий сумын зарим газарт 60-70 см зузаан цас оржээ

    Нөөцийн мах борлуулах цэгүүд

    Амралтын өдрүүдэд нөөцийн мах худалдах байршлууд

    Б.Ууганбаяр: Өдөрт нэг ажил амжуул, жилд 365 ажил хийгдэнэ

    Б.Ууганбаяр: Өдөрт нэг ажил амжуул, жилд 365 ажил хийгдэнэ

    Дорнод аймгийн дөрвөн суманд малын гоц халдварт өвчин гарчээ

    Дорнод аймгийн дөрвөн суманд малын гоц халдварт өвчин гарчээ

    М.Баяраа: Ус дамжуулах хоолой нь чанаргүйгээс Яармагийн 20-иод хотхоны ус зэвтэй гарч байна

    М.Баяраа: Ус дамжуулах хоолой нь чанаргүйгээс Яармагийн 20-иод хотхоны ус зэвтэй гарч байна

    Д.Мөнх-Эрдэнэ: Драмын театрын урд талын зогсоолыг татан буулгах шийдвэр гарсан

    Д.Мөнх-Эрдэнэ: Драмын театрын урд талын зогсоолыг татан буулгах шийдвэр гарсан

    Наадмын төрийн хүндэтгэлийн концертын найруулагчаар Б.Анарыг, зөвлөхөөр Ардын багш С.Дулам ажиллана

    Наадмын төрийн хүндэтгэлийн концертын найруулагчаар Б.Анарыг, зөвлөхөөр Ардын багш С.Дулам ажиллана

    Стивен Кинг: Би төлөвлөсөн эмх цэгцтэй амьдралаас хол хүн

    Стивен Кинг: Би төлөвлөсөн эмх цэгцтэй амьдралаас хол хүн

  • Улс төр
    УИХ-ын нэр бүхий гурван гишүүний бүрэн эрхийг түдгэлзүүлэх санал прокурорын байгууллагад иржээ

    УИХ-аас удирдамж гаргаж, гишүүд ажлын долоо хоног тойрогтоо ажиллаж, ҮХНӨ-ийн талаар танилцуулна

    Д.Ганбат: Намайг танкчингаар нь дуудаад. Би тэгэхээр нь сумын төвд жижүүр хийж байгаад Ерөнхий сайд болно гэдэг бас л мундаг ш дээ гэж хэлмээр байгаа юм

    Д.Ганбат: Намайг танкчингаар нь дуудаад. Би тэгэхээр нь сумын төвд жижүүр хийж байгаад Ерөнхий сайд болно гэдэг бас л мундаг ш дээ гэж хэлмээр байгаа юм

    Л.Оюун-Эрдэнэ:  Ардчилсан нам зөвшөөрвөл ХҮН намтай хамт гурвуулаа санамж бичигт гарын үсэг зурахад бэлэн байна

    Л.Оюун-Эрдэнэ: Ардчилсан нам зөвшөөрвөл ХҮН намтай хамт гурвуулаа санамж бичигт гарын үсэг зурахад бэлэн байна

    Монгол болон Унгар улс геологи, хөдөө аж ахуй, агаарын тээвэр зэрэг салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ

    Монгол болон Унгар улс геологи, хөдөө аж ахуй, агаарын тээвэр зэрэг салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ

    Г.Занданшатар: Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн УИХ-ын дэргэд ажиллана

    Г.Занданшатар: Хууль зүйн үндэсний хүрээлэн УИХ-ын дэргэд ажиллана

    Б.Пүрэвдорж: УИХ-ын гишүүдийн тоог 98-аас дээш нэмж болохгүй

    Б.Пүрэвдорж: УИХ-ын гишүүдийн тоог 98-аас дээш нэмж болохгүй

    Г.Мөнхцэцэг: Хүүхдээ зургаа эсвэл долоон настайгаас нь сургуульд оруулах уу гэдэг сонголтыг малчдад хэвээр үлдээж байгаа

    Г.Мөнхцэцэг: Хүүхдээ зургаа эсвэл долоон настайгаас нь сургуульд оруулах уу гэдэг сонголтыг малчдад хэвээр үлдээж байгаа

    Б.Энх-Амгалан: Монгол хүн бүр англи хэл сурах албатай юм уу

    Б.Энх-Амгалан: Монгол хүн бүр англи хэл сурах албатай юм уу

    Г.Дамдинням: Англи хэлийг яг хэддүгээр ангиас заахыг хуульд тусгах боломжгүй

    Г.Дамдинням: Англи хэлийг яг хэддүгээр ангиас заахыг хуульд тусгах боломжгүй

  • Эдийн засаг
    • Бүгд
    • Бизнесс мэдээ
    • Уул уурхай
    С.Болд: Монгол Улсын эдийн засаг энэ онд 5.4, ирэх онд 6.1 хувиар өсөх төлөвтэй байна

    С.Болд: Монгол Улсын эдийн засаг энэ онд 5.4, ирэх онд 6.1 хувиар өсөх төлөвтэй байна

    “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрсээ цахимаар арилжиж, тонн тутмыг нь 182 ам.доллароор худалджээ

    “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нүүрсээ цахимаар арилжиж, тонн тутмыг нь 182 ам.доллароор худалджээ

    Ятгах тусам нягтал!

    ​Монголбанк ирэх онд Хятадын Ардын банкинд 1.8 тэрбум долларын өр төлнө

    Ятгах тусам нягтал!

    Монголбанк: Нүүрсний экспорт эрчимжвэл 2022 онд эдийн засаг 3 хувиар тэлнэ

    Монголбанкнаас мэдэгдэл хийлээ

    Б.Лхагвасүрэн: Бодлогын хүүг 1 нэгжээр өсгөж 10 хувь болгох шийдвэр гаргалаа

    Монголбанк: 2022 онд IPO-ийн тоо эрс цөөрч, компаниудын хувьцааны үнэлгээ унаж байна

    Монголбанк: 2022 онд IPO-ийн тоо эрс цөөрч, компаниудын хувьцааны үнэлгээ унаж байна

    Д.Солонгоо: Хөгжлийн банкны нөхцөл байдал сайжрахгүй бол бондын эргэн төлөлтийг ЗГ хариуцах эрсдэл үүснэ

    Б.Солонгоо: Криптовалютын гүйлгээний 70 орчим хувь нь гэмт хэргийн холбогдолтой байж болзошгүй

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    А.Энхжин: Гадаад валютын орох урсгал ойрын хугацаанд нэмэгдэх боломжтой байна

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

    О.Амартүвшин: Дотоодын аж ахуйн нэгжүүддээ итгэж, дэмжихгүй бол гаднын хөрөнгө оруулагчид яаж итгэж манай улсад хөрөнгө оруулах вэ

  • Үндэстэн
    • Бүгд
    • Түүх, уламжлал
    • Яруу найраг
    Ч.Болд: Баруунд сурсан анхны 35 хүүхдээс гурав нь цаазлуулж, найм нь 3-25 жилийн ял эдэлж, тав нь сэжиг бүхий нас барсан байдаг

    Ч.Болд: Баруунд сурсан анхны 35 хүүхдээс гурав нь цаазлуулж, найм нь 3-25 жилийн ял эдэлж, тав нь сэжиг бүхий нас барсан байдаг

    Ринчений Индра: “Аав нь Монголоо гэсээр яваад ийм боллоо доо” гэж нэг хэлсэн

    Ринчений Индра: “Аав нь Монголоо гэсээр яваад ийм боллоо доо” гэж нэг хэлсэн

    “Чамайг одоо ирэх үгүйг чинь хэн мэддий…”

    “Чамайг одоо ирэх үгүйг чинь хэн мэддий…”

  • Дэлхий дахинд
    АНУ-ын Холбооны худалдааны комисс “Meta”-г дахин хууль зөрчсөн гэж үзэв

    АНУ-ын Холбооны худалдааны комисс “Meta”-г дахин хууль зөрчсөн гэж үзэв

    НҮБ-ын тогтоолын төсөлд Монгол Улс дэмжсэн санал өгчээ

    НҮБ-ын тогтоолын төсөлд Монгол Улс дэмжсэн санал өгчээ

    Ирэх таван жил дэлхий даяар ажлын байр 14 саяар багасна

    Ирэх таван жил дэлхий даяар ажлын байр 14 саяар багасна

    “Долоогийн бүлэг”-ийн сайд нар хиймэл оюун ухааны талаарх үйл ажиллагааны төлөвлөгөө баталжээ

    “Долоогийн бүлэг”-ийн сайд нар хиймэл оюун ухааны талаарх үйл ажиллагааны төлөвлөгөө баталжээ

    Эрдоган биеийн байдлын улмаас төлөвлөсөн ажлуудаа цуцалжээ

    Эрдоган биеийн байдлын улмаас төлөвлөсөн ажлуудаа цуцалжээ

    Илүү өндөр нөхөн олговор авахаар давж заалджээ

    Илүү өндөр нөхөн олговор авахаар давж заалджээ

    Шархадсан бие давхар украин эмэгтэйн зураг “World Press Photo”-гийн шилдэг бүтээлээр шалгарчээ

    Шархадсан бие давхар украин эмэгтэйн зураг “World Press Photo”-гийн шилдэг бүтээлээр шалгарчээ

    500 хоног гадаад ертөнцөөс тусгаарлагдсан эмэгтэй агуйн гүнээс гарч ирэв

    500 хоног гадаад ертөнцөөс тусгаарлагдсан эмэгтэй агуйн гүнээс гарч ирэв

    Франциск пап Монголд айлчлах анхны Ромын пап болно

    Франциск пап Монголд айлчлах анхны Ромын пап болно

  • Эрүүл мэнд
    Манай улс эх, нярай, тав хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдлийг бууруулж чадсан есөн орны нэг болжээ

    Манай улс эх, нярай, тав хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдлийг бууруулж чадсан есөн орны нэг болжээ

    Хорт хавдраас сэргийлэх энгийн аргууд…

    Хорт хавдраас сэргийлэх энгийн аргууд…

    Улаанбурхан, гахай хавдар, улаануудын эсрэг вакцин тариулсан эсэх нь тодорхойгүй 7-15 насны хүүхдийг нэг удаа дархлаажуулна

    Улаанбурхан, гахай хавдар, улаануудын эсрэг вакцин тариулсан эсэх нь тодорхойгүй 7-15 насны хүүхдийг нэг удаа дархлаажуулна

    Монголд анх удаа дээд мөчний ясны том хэмжээний хавдрын хиймэл үе суулгах мэс заслыг амжилттай хийлээ

    Монголд анх удаа дээд мөчний ясны том хэмжээний хавдрын хиймэл үе суулгах мэс заслыг амжилттай хийлээ

    “Амгалан” амаржих газарт ходоод, улаан хоолойн дурангийн оношилгоог хийж эхэллээ

    “Амгалан” амаржих газарт ходоод, улаан хоолойн дурангийн оношилгоог хийж эхэллээ

    Нийт нас баралтын зургаан хувийг тав хүртэлх хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл, үүний 84.7 хувийг нялхсын эндэгдэл эзэлж байна

    Нийт нас баралтын зургаан хувийг тав хүртэлх хүртэлх насны хүүхдийн эндэгдэл, үүний 84.7 хувийг нялхсын эндэгдэл эзэлж байна

    Ааруулны шүүс таргалалтаас сэргийлж, цусан дахь сахарын хэмжээг тэнцвэржүүлдэг

    Ааруулны шүүс таргалалтаас сэргийлж, цусан дахь сахарын хэмжээг тэнцвэржүүлдэг

    Хүүхдийн аутизмын оношилгооны төлбөрийг Эрүүл Мэндийн Даатгалын Сангаас хариуцна

    Хүүхдийн аутизмын оношилгооны төлбөрийг Эрүүл Мэндийн Даатгалын Сангаас хариуцна

    УБТЗ-ын “Талын гэгээ” хөдөлгөөнт оношилгооны төв Замын-Үүд, Сайншанд, Чойрт ажиллаж, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлнэ

    УБТЗ-ын “Талын гэгээ” хөдөлгөөнт оношилгооны төв Замын-Үүд, Сайншанд, Чойрт ажиллаж, эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ үзүүлнэ

  • Шууд
  • Бусад
    • Бүгд
    • +18
    • Зөвлөгөө
    • Зурхай
    • Зүүдний тайлал
    • Технологи
    • Утга зохиол
    • Шар мэдээ
    Хоол хүнс хүний удамшил, генетикт хэрхэн нөлөөлдөг вэ?

    Хоол хүнс хүний удамшил, генетикт хэрхэн нөлөөлдөг вэ?

    21 дүгээр зууны сэтгэцийн өвчлөл: PC донтолт

    21 дүгээр зууны сэтгэцийн өвчлөл: PC донтолт

    Эрдэмтэд наадаг mRNA вакцины зөөврийн хэвлэгчийг зохион бүтээжээ

    Эрдэмтэд наадаг mRNA вакцины зөөврийн хэвлэгчийг зохион бүтээжээ

    Ном унших хурдаа хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ? /Пиль/

    Ном унших хурдаа хэрхэн нэмэгдүүлэх вэ? /Пиль/

    Хийхэд хурдан бас амттай 10 салатны жор

    Хийхэд хурдан бас амттай 10 салатны жор

    Хүүхдийг ясны шөлөнд оруулах нь дараах ач тустай!

    Хүүхдийг ясны шөлөнд оруулах нь дараах ач тустай!

    Дотор махыг хүнсэнд хэрэглэж байхад үнэтэй авч байгаа биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн ямар ч хэрэггүй

    Дотор махыг хүнсэнд хэрэглэж байхад үнэтэй авч байгаа биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн ямар ч хэрэггүй

    Өөх алагласан өвчүү, годон сүүл, сүүлний өөх биед ямар ач тустай вэ?

    Өөх алагласан өвчүү, годон сүүл, сүүлний өөх биед ямар ач тустай вэ?

    П.Батчимэг: Төрийн ордонд эрдэнэт хүний амийг бүрэлгэснийг гишүүн Ч.Ундрам баталгаатай мэдэж ярьж сууна

    П.Батчимэг: Төрийн ордонд эрдэнэт хүний амийг бүрэлгэснийг гишүүн Ч.Ундрам баталгаатай мэдэж ярьж сууна

No Result
View All Result
Монгол туургатны цахим сайт
No Result
View All Result

Монгол хэзээнээс үндэстэн болсон бэ?

undesten
2020-12-05 14:05
Түүх, уламжлал, Үндэстэн
1
Монгол хэзээнээс үндэстэн болсон бэ?
SHARETWEET

Би олон улсын харилцааны мэргэжилтэй. Австралийн Сиднейн Их сургуульд олон улсын харилцааны чиглэлээр сурах үед барууны багш нар маань олон улсын харилцаа бол баруунаас гаралтай шинжлэх ухаан гэж хэлдэг байлаа.

Ингэхдээ тэд хэрхэн үндэстэн, төр улс гэдэг ойлголт Баруун Европт үүссэн, хэрхэн европчуудын колоничлолын нөлөөгөөр колони улсууд тэмцэж, улмаар үндэстний үзэл үүссэн тухай ярьдаг байлаа. Гэтэл яагаад дэлхийд олон улсын харилцааг бий болгоход чухал нөлөө үзүүлж, элч төлөөлөгч, паспорт, олон улсын худалдаа зэргийг бий болгосон монголчуудын тухай олон улсын харилцааны хичээл дээр нэг ч дурддаггүй юм бэ? Бүр сүүл рүүгээ “үндэстэн” гэдэг ухагдахуун барууны соёл, колоничлолоос үүсэж гарсан, XVIII зуунаас өмнө үндэстэн гэж байгаагүй гэсэн онолуудыг сонсон, яагаад монголчууд бид дэлхийд оруулсан хувь нэмрээ таниулаагүй, олон улсын харилцааны салбарт таниулаагүй байдаг билээ гэж эгдүүцэж билээ.

Үүний тайлбар бол их амархан аж: Өнөөгийн онол, мэдлэгийн гол бүтээгчид бол англиар яригч, бичигч эрдэмтнүүд буюу барууныхан. Монголчууд бид олон улсын харилцааны чиглэлээр тэдэнтэй өөрийнх нь онолыг ашиглан мэтгэлцэж, олон улсын харилцааны түүхэнд оруулсан өөрсдийн хувь нэмрийг таниулаагүй цагт энэ байдал үргэлжилсээр байх болно.

Тиймээс барууны онолыг ашиглан, Монгол бол эртнээс бүрэлдсэн үндэстэн, олон улсын харилцаанд чухал хувь нэмэр оруулсан гэдгийг цаашдаа таниулах хэрэгтэй юм байна гэж үзсэн тул юуны өмнө барууны эрдэмтдийн тодорхойлохоос өмнө бид үндэстэн болсон гэдгийг нотолмоор санагдсан юм. Тийм ч учраас барууны эрдэмтдийн ажлыг түлхүү ашиглан, Монголын үндэстний үзэл, үндэстний мөн чанар сэдвийг судалж, диссертац бичсэн бөгөөд түүнээсээ хэсэгчлэн хүргэж байна. Өмнөх нийтлэлдээ “Монгол хүн бол монгол үндэстний нэг хэсэг” гэдэг сэдвээр бичсэн. Энэ нийтлэлдээ монголчууд хэзээнээс үндэстэн болсон тухай эргэцүүлье.

Монголчууд бид өөрсдийгөө нутаг дэвсгэрт маань төр улс үүссэн эрт дээр үеэс буюу МЭӨ III – МЭ I зуунд Хүннү гүрний үед, оройтлоо гэхэд Чингис хааны байгуулсан Монголын эзэнт гүрний үед буюу XIII зуунд үндэстэн болсон гэж ойлгож явдаг. Гэвч Монгол ЗСБНХУ-ын нөлөөнд орсны дараагаар үндэстэн болсон гэж үздэг олон гадаадын болон дотоодын судлаачид байдаг (жишээлбэл К. Каплонски, О. Латтимор, О. Батсайхан гм). Энэ нь үндэстний үзлийн судалгааны модернист чиглэл дээр үндэслэсэн, Европ төвтэй үзэл юм. Модернист чиглэл нь үндэстэн гэдэг бол орчин үеийн төр улс дээр тулгуурласан, нэгдсэн боловсролын системээс улбаалсан нэгдсэн сэтгэхүйтэй хүмүүсийн нэгдэл гэж үздэг бөгөөд Европын аж үйлдвэрлэлийн хувьсгалаас өмнө масс хэвлэл үүсээгүй байсан тул үндэстэн үүсээгүй байсан гэж үздэг. Энэ чиглэлийнхэнийг хэтэрхий Европ төвтэй гэж шүүмжилдэг ч хамгийн түгээмэл онол билээ (бусад онол болох примордиалист, этно-символист онолын тухай өмнөх нийтлэлээс минь уншина уу). Гэвч модернист үзлийн үүднээс ч монголчууд XIII зуунаас үндэстэн болсон гэж үзэх үндэслэл бий.

Тэгэхээр модернист үзлээр яагаад монголчуудыг ЗСБНХУ-аас өмнө үндэстэн байгаагүй гэж үзэх болов? ЗСБНХУ-аас өмнөх үеийн (үүнд 13-р зууныг бас оруулжээ) монголчууд өөрсдийгөө нэг үндэстэн гэж үздэггүй, нэгдмэл биш байсан гэж үзжээ. Зөвхөн Боржигин овгийн язгууртнууд өөрсдийгөө монгол гэж үзэж, бусад нь тус тусын ноёдод захирагдан, өөрийн оршин суугаа аймагтаа харьяалагддаг байсан болохоор гэжээ.

1911 оны Үндэсний эрх чөлөөний хувьсгалыг өрнүүлэхэд Чингис хааныг эсвэл ямар нэг “Монголын” гэсэн бэлгэ тэмдэггүй, тиймээс үндэстний үзэл дээр суурилаагүй, харин ердөө шинэ төр засгийг байгуулахыг хүссэн гэж Каплонски үзсэн байдаг. Жавзандамба хутагтаар халхын аль нэг ноён өргөмжлөгдвөл бусад нь барьцах байсан тул төвд хүнийг өргөмжилсөн гэж монголч эрдэмтэд О. Латтимор, Ф. Исоно нар бичжээ. О. Батсайхан “Жавзандамба хутагт” номондоо Жавзандамба хутагт Монголын тусгаар тогтнолын төлөө хэрхэн ажилласан тухай дэлгэрнгүй бичсэн байдаг. Монголч эрдэмтэн П. Рачневскийн хэлснээр монголчууд нүүдлийн соёлтой тул талаар нэг тарсан байдаг, Чингис хаан нэгтгэхээс өмнө нэгдсэн төв удирдлага буюу хаан байхгүй, олон овгуудын нэгдэл байсан болохоор эрдэмтэд монголчуудыг үндэстэн байгаагүй гэж үздэг гэжээ.

Дээрх санаануудаас бодууштай зүйлс их байгаа боловч нэг нэгээр нь авч үзэхэд монголчууд 13-р зуунаас буюу Чингис хааны үеэс үндэстэн болсон гэж үзэх үзэл зөв санагддаг. Учир нь хэдий “үндэстэн” гэдэг нэр томъёог ашиглаагүй ч Их засаг хууль үйлчилж, улмаар зөвхөн язгууртнууд биш, энгийн ард иргэд ч өөрсдийгөө монгол үндэстний нэг хэсэг гэж үздэг байсан болов уу гэж таамаглаж байна. Их засаг хуулийг үзэхэд монголчууд өөрсдийгөө тусгай хүмүүс гэж үздэг байсан, улс даяар эрх тэгш цэргийн болон бусад алба хаах ёстой гэж заасан, мөн нэг нэгнийгээ хамгаалж, урван тэрслэхгүй байхыг хатуу цаазалсан тул зөвхөн язгууртнууд биш энгийн ард иргэд ч улс үндэстнийхээ төлөө зүтгэдэг байсан байх магадлалтай харагддаг. Тиймээс ард иргэд нийтээрээ нэгдмэл үзэл санаатай байсан гэж үзэж болох болов уу. Үүнийг дэлгэрүүлж авч үзье.

Монголчууд өөрсдийгөө тусгай хүмүүс гэж үздэг байсан. Их засаг хуулинд “Гадаад Монгол улс болбоос дэлхийн эл улсуудын адил улс биш, харин цогцлон байгуулагдаж буй дэлхийн улс болой”, “Хоёр улс дайтахын өмнө дайсан этгээдийн цэрэг ардад хэрвээ эсэргүүцэлгүй бууж өгвөөс, та нарын сайн сайхан ба амар түвшин батлагдана. Хэрвээ эсэргүүцвээс ямар зовлон учрахыг гагцхүү мөнх тэнгэр мэдэхээс биш бид үл мэдмой хэмээн зарлана” гэж заасан нь монголчууд бол мөнх тэнгэрээс илгээгдсэн тусгай хүмүүс гэсэн үзэл харагддаг. Мөн Чингис хаан монголчуудыг үеийн үед нүүдлийн соёлоо хадгалахыг захисан байдаг нь өөрийн соёлыг бусдаас илүүд үзэж байсны нэг илрэл байх. Өөрсдийгөө бусдаас онцгой гэж үзсэн хүмүүс энэ тал дээрээ нэгдмэл үзэл санаатай байсан болов уу. Жишээлбэл, Эртний Ром, Эртний Грек, еврейчүүд зэрэг улс үндэстнүүд энэ мэтээр өөрсдийгөө тусгай гэж үздэг байсан тул үндэстний үзэл нь хүчирхэг байсан гэж үздэг.

Бүх нийтийн эрх тэгш оролцоо. Их засаг хуулинд “Хүн бүрийн ажил эрх тэгш, баян ядуу, эрхэм доорд хэмээн яллаж үл болно” гэж заан, улс даяар 20 нас хүрсэн эрэгтэйчүүд цэргийн алба хаадаг байснаас гадна дайны үед эрэгтэйчүүд нас, гарал үүслээр ялгаварлалгүй дайнд оролцох хэрэгтэй гэж заажээ. Мөн “цэргийн албанд мордсон эрчүүдийн ажлыг гэргий нар нь эрхлэн гүйцэтгэх хэрэгтэй. Эрчүүдийнхээ албан тушаалыг эхнэр нь орлох хэрэгтэй” гэж заасан нь улсын үйл хэрэгт нас, хүйс, гарал үүслээр ялгаварлахгүй бүх нийтийн оролцоог эрхэмлэдэг байсан нь харагддаг. Аравт, мянгатууд зөвхөн цэргийн зохион байгуулалт бус, засаг захиргааны зохион байгуулалтын үүргийг гүйцэтгэдэг байсан гэж академич Ш. Нацагдорж үзсэн байдаг. Бүх нийтийн оролцоо хангагдсан тул харц гаралтай хүн ч өөрийгөө үндэстний нэг хэсэг гэж үзэх суурь болдог байсан болов уу.
Нэг нь нийтийн төлөө, нийт нь нэгийн төлөө. Их засаг хуулинд “Хааны торгон цэргийн албанд 10-т, 100-т, мянгатын даргын хөвүүдийг явуулах хэрэгтэй. Мянгатын даргын хүн 10 нөхрөө, зуутын даргын хүү 5 нөхрөө, 10-тын даргын хүү 3 нөхөр дагуулан ирэх хэрэгтэй” гэж заан, урван тэрслэж байлдааны талбарыг орхихыг хориглон, эзэн нь амь үрэгдэхэд үүрч гарч ирвэл эзнийх нь хамаг хөрөнгийг зарцад өгнө, өөр хүн үүрч гарч ирвээс тэр хүнд өгнө гэж зааснаар үнэнч зүтгэх нөхцлийг бүрдүүлжээ.

Плано Карпини 1246 онд “татаруудаас олзолчихвол их хэмжээний мөнгө олох боломж гэсэн үг, учир нь тэд нэг нэгэндээ маш их хайртай, олон төрлийн царай зүстэй цэргүүд байгаагийн дунд татаруудыг ялгах онцлог шинжүүд бий” гэх зэргээр өөрийг нь томилсон Пап лам IV Иннокентий рүү захиа бичиж байсан баримт байдаг. Мөн Их засаг хуулинд дайны үеэр олзонд шунаж болохгүй бөгөөд дайны дараа олзыг хуваах ёстой хэмээн заасан байдаг нь язгууртан ч, харц ард ч дайнд ялахын төлөө нэгдсэн үзэл санаатай болгож байсныг илтгэнэ. Үүнээс харахад хүчээр ч болтугай, Монголын эзэнт гүрний монголчууд өөрсдийгөө үндэстний нэг хэсэг гэж бодож байсан болов уу.

Их Хуралдай. Хэдийгээр монголчууд талаар нэг тарсан, нэгдсэн удирдлагагүй олон овгуудын нэгдэл мэт байсан боловч бүх овгуудыг нэгтгэх Их Хуралдай гэгч институц байсан. Их Хуралдай нь Чингис хаанаас өмнө ч байсан гэдгийг Чингис хааны өвөг эцэг Хотула хааныг сонгосон тухай бичсэн Монголын нууц товчооноос харж болох бөгөөд хэдий Чингис хаан өөрийн залгамжлагчаар Өгөдэй хааныг зарласан боловч нэгдсэн удирдлагын институц байсан нь харагдаж багйаа юм. Энэхүү институц нь хэдэн зуунаар уламжлагдан ирсэн бөгөөд өнөөдөр Улсын Их Хурал хэмээх институцэд үргэлжилсээр байна.

Бүх нийтийн боловсрол. Энэ асуудал бол барууны ойлголтоор бүх нийтээрээ бичиг үсэгтэй, хэвлэлтэй байхыг хэлдэг, тиймээс жишээлбэл Монголын эзэнт гүрэн бүх нийтийн бичиг үсэггүй, хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлгүй байсан тул үндэстэн байгаагүй гэж үзнэ. Чингис хаан болон Монголын эзэнт гүрний томоохон жанжид ч бичиг үсэггүй байсан гэх тэмдэглэл бий. Гэхдээ зөвхөн язгууртнууд биш, энгийн ард иргэд ч сонсож, сургааль болгон ашигладаг байсан ардын аман зохиолыг боловсрол биш гэж үгүйсгэж болохгүй. Ардын аман зохиолын тод жишээ нь VI зуунаас эхлэлтэй XII зуун гэхэд төгөлдөршсөн “Гэсэр хааны тууж” юм. Үүнийг уран зохиол судлаач К. Торнбер “бүс нутгийн, ер нь дэлхийн хэмжээнд хамгийн урт томоохон уран зохиолын бүтээл болох “Гэсэр хааны тууж бол Илиадаас 25 дахин урт бөгөөд дэлхийд хамгийн урт нь юм, тэрээр Монголын тал нутгаас гаралтай” гэж тэмдэглэжээ. Хэдийгээр орчин үеийн барууны ойлголтод нийцсэн бүх нийтийн боловсрол Монголын эзэнт гүрэнд байгаагүй ч Монголын эзэнт гүрэнд ардын аман зохиол оршсоор байсан бөгөөд тэд уйгаржин монгол бичгийг нэвтрүүлж, Чингис хааны хойч үе буюу Ил хаадын улс, Алтан орд, Юань гүрэнд ч үйлчилж байсан хуулийн системийг нэвтрүүлсэн байдаг тул бүх нийтийг хамарсан боловсрол байгаагүй гэж хэлэх боломжгүй мэт санагдана.

“Нойрсож буй гүнж” буюу монголчуудын үндэстний үзэл суларсан үе. Их засаг хуулиар үндэстний үзлийг хүчээр хэвшүүлж, Чингис хааны хойч үед буюу Ил хаадын улс, Алтан орд, Юань гүрэнд ч үргэлжилсэн боловч Чингисийн үр сад шинэ эх орныхоо соёл, үнэт зүйлсийг авч, Монголын үндэстний үзэл аажмаар суларч ирсэн байна. Чингисийн үр сад Монгол үндэстний мөн чанараа хадгалж үлдэхийг хичээж байсныг Их Хаан Газан (1295-1304) Рашид-ад-Дин зөвлөхдөө монголчуудын түүхийг бичихийг даалгаснаас харж болно. Рашид-ад-Диний бичсэн “Судрын суулган” нь зөвхөн Монголын биш, дэлхийн түүхийн чухал эх сурвалж гэж эрдэмтэд үздэг. Гэвч цаг хугацааны эрхээр Монголын тал нутагт ч хаад ноёдын тэмцэлдээн ширүүсч, Монголын үндэстний үзэл бүрмөсөн суларсныг Монголын эзэнт гүрэн Манжийн ноёрхлын эсрэг нэгдсэн байдлаар тэмцээгүй байдлаас харж болно гэж О. Латтимор үзжээ. Эндээс Монголын үндэстний үзэл “Нойрсож буй гүнж” болж хувирсан гэж К. Каплонски томъёолжээ.

Манж Чин улс Монголыг эзлэхдээ Өмнөд болон Зүүн монголчууд (өнөөгийн БНХАУ-ын харьяа Өвөр Монгол), Баруун Монгол (өнөөгийн БНХАУ-ын харьяа Хөх Нуурын монголчууд болон ОХУ-ын харьяа Халимагийн БНУ), Ар Монгол (өнөөгийн Монгол улс) гэсэн гурван шат дараалалтай ажилласан бөгөөд энэ дундаас хамгийн сул хяналттай нь Ар Монгол байсан гэж О. Латтимор тэмдэглэжээ. О. Латтимор бичихдээ монголчууд Манжийн эсрэг нэгдмэл байдлаар тэмцээгүй, харин хоорондоо тэмцэлдэж, үндэстний үзэл байхгүй байсан гэсэн байдаг. Гэвч Монголын үндэстний үзэл алга бололгүй “Нойрсож буй гүнж” мэт ч болтугай оршсоор ирсэнийг О. Латтимор Чин улсынхан Ар Монголд хятадуудыг орж ирэхийг хориглосон, мөн буриадууд Оросын Хаант улсаас хамгаалалт хүсч байснаас үүдсэн гэж үзжээ. Харин Ар Монголд тусгаар тогтнолын төлөөх тэмцэл эхэлж үндэстний үзэл сэргэсэн нь ноёд түшмэдийн тансаглал хэтэрч, ард иргэдэд ногдох татвар нэмэгдэхийг эсэргүүцсэнээс болсон гэж О. Латтимор үзсэн нь сонирхолтой. Түүхч М. Санждорж хятад пүүсүүд монголчуудад өндөр хүүтэй зээл олгож, насан туршийн өрөнд оруулдаг байсан тухай тэмдэглэсэн байдаг аж. Ийнхүү гаднах аюулаас болж үндэстний үзэл сэргэсэн гэж Л. Ванг үзсэн байна. Юутай ч, энэ тал дээр илүү гүнзгий судалгаа хийх хэрэгтэй болов уу.

Харин яагаад Манжийн колоничлолын үед монголчууд хятаджаагүй вэ? Гол шалтгаан нь Хятадынхаас эрс тэс өөр нүүдэлчний соёл гэж О. Латтимор үзжээ. Эдийн засаг нь нүүдэлчний мал аж ахуй дээр үндэслэсэн бөгөөд монгол хүн бүр өөрийгөө тэжээх боломжтой, “монгол хүн бүр аятайхан хувцасласан байдаг” тул амьдралын хэв маягаа өөрчлах шаардлагагүй байсан гэж тэмдэглэсэн байдаг. Магадгүй ЗСБНХУ-ын үед ч нүүдлийн соёл нь монголчуудын үндэстний үзлийг бүрмөсөн унтахгүй байхад нөлөөлсөн байж болзошгүй. Юутай ч, Монголын үндэстний үзэл оршсоор ирсэн бөгөөд өнөөгийн тусгаар тогтносон Монгол улс оршин байгаад үндэстний үзэл нөлөөлсөн болов уу.

Б. Зандан 

Холбоотой Мэдээлэл

“Өнөөгийн ертөнцийг үндэслэгч Чингис хаан” номын зохиогч Жак Уэтерфорд Ерөнхийлөгчийн урилгаар Монголд ирлээ
Нийгэм

“Өнөөгийн ертөнцийг үндэслэгч Чингис хаан” номын зохиогч Жак Уэтерфорд Ерөнхийлөгчийн урилгаар Монголд ирлээ

2022-11-21 18:17
Монгол угсаатны гарал, түүхийн асуудалд
Түүх, уламжлал

Монгол угсаатны гарал, түүхийн асуудалд

2021-08-30 09:30
Монголчууд яагаад дэлхийн түүхэн дэх хамгийн агуу эзэнт гүрнийг байгуулагчид вэ?
Үндэстэн

Монголчууд яагаад дэлхийн түүхэн дэх хамгийн агуу эзэнт гүрнийг байгуулагчид вэ?

2020-02-19 09:54

Сэтгэгдэлтэй 1


  1. зочин says:
    2 years өмнө

    Орчин цагын Харал идсэн харх монгол үхлээ эрсэн үхэр монгол буюу архичин хар тамхичин монгол залхуу тэнэг мулгуугаараа дүүрчихсэн ирлийз хурлийз үхэрүүд ганц мэддэг зүйл нь чингис морин хуурь өөр зүйлгүй улс

    Reply

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published.

  • Шинэ
  • Сэтгэгдэл
  • Бидний тухай
  • Сурталчилгаа байршуулах
  • Холбоо барих

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай

No Result
View All Result
  • Нүүр
  • Нийгэм
  • Улс төр
  • Эдийн засаг
  • Үндэстэн
  • Дэлхий дахинд
  • Эрүүл мэнд
  • Шууд
  • Бусад

© 2018 UNDESTEN.MN

  • Халимаг
  • Тува
  • Өвөрмонгол
  • Буриад
  • Алтай